Ervaringen
Sterren kijken op locatie
Op zaterdag 19 januari 2024 was mijn laatste sessie Sterrenkijken In De Stad ooit. Samen met Maarten en zijn 127mm mak reed ik naar Langevelderslag in Noordwijk. Hij twijfelde of hij nog door wilde gaan met de hobby en daarom hebben we samen gekeken waar hij het meest plezier van kreeg en wat hem het meeste tegenzat. Uiteindelijk kwamen we tot de conclusie dat de kijker prima was, maar de elektronische montering alleen maar meer problemen gaf dan plezier. We hebben flink in de wind gestaan, maar het was wel goed helder en we hebben uiteindelijk een hoop bekeken, van Jupiter, de Maan, naar de Pleiaden, de Orionnevel en een paar dubbelsterren, waaronder Castor.
Zelf zei Maarten erover:
Ik was op zoek naar advies over de mogelijkheden van mijn 127mm Maksutov en voor advies over de verschillende accessoires. Via astroforum ben ik bij Victor terechtgekomen. Victor heeft enorm veel kennis en ervaring in het sterrenkijken en kon al mijn vragen beantwoorden en degelijk advies geven. Heel fijn voor mij als iemand die weinig ervaring heeft met deze hobby. De observatiesessie voldeed ruimschoots aan de verwachting: we hebben de Maan, Jupiter, M45 (Pleiaden), M42 (Orionnevel) en ook nog een paar dubbelsterren bekeken. Al met al een leuke én nuttige (en koude :)) avond!
Op dinsdag 9 januari 2024 was ik bij Ellen en Robert in Almere - een mooie en koude avond. Robert had voor Ellen een eenvoudige telescoop gekocht en wilde graag weten wat er zoal mogeiljk was. Dus hebben we door hun en mijn telescopen gekeken.
We hebben van alles gezien: Jupiter; met de 4 maantjes en de twee stormbanen. Door de grootste kijker was er ook wat van de kleur op Jupiter te zien. M45, of de Pleiaden. Een groep jonge, blauw-witte sterren die samen zijn ontstaan en door de ruimte bewegen. Met het blote oog een klein "steelpannetje" door een verrekijker of de zoeker al tientallen sterren. Door een telescoop, honderden sterren. M45 staat in het sterrenbeeld Stier. M42, of de Orionnevel. Een trapezium van 4 hete sterren in het midden straalt een bol gas van wel 10 lichtjaar diameter aan. Dit zie je als een gloeiend neveltje. Stofwolken die daarvoor staan, blokkeren het licht en steken donker af. Er zijn nog een paar sterretjes zichtbaar. De Orionnevel staat in het zwaard in het sterrenbeeld Orion; drie kleine "sterren" onder de gordel en dat zijn de drie heldere sterren op een rij. M43, een beetje stiekem, een nevel die tegen M42 aan is geplakt, maar een eigen Messier (M) nummer heeft en ook een eigen naam: De Mairan's Nevel. Zelf hadden ze er het volgende over te zeggen:
Wat een prachtnacht/avond hebben wij gehad! De uitleg van Victor was net zo helder als de sterrenhemel zelf! Veel geleerd en gezien en door het enthousiasme van Victor vergaten we de vrieskou. Dankjewel voor alles, zeker ook voor de sterrenkaart!
Op zaterdag 9 september 2023 was ik bij Helma en Johan op locatie op het vliegveldje van Budel. Op een vliegveld sta je ook niet altijd te kijken :-) Helma had Johan deze avond kado gedaan en het was een gezellige en leervolle avond. Zelf zeiden ze erover:
Op dinsdag 7 februari 2023 was ik bij Vincent en Arno op locatie in Lisse. Een mooie heldere avond in de achtertuin, maar wel aan het water, dus het werd behoorlijk vochtig. Uiteindelijk raakte er nog aardig wat ijs op de telescopen. Het was leuk kijken door de 120ED en de 10" Dobson, terwijl Vincent zijn eigen EXT125 mee had. De Dobson maakte echt grote indruk. Ze vonden het beiden erg interessant en willen ooit nog eens een worksop doen. Ze noemden zelf een hoop mooie leerpunten: Dat een telescoop die veel licht kan vangen een must is voor onze interesse. Het verschil is namelijk enorm. Vergelijkbaar met een 72dpi en een 4K scherm. Hierdoor kun je je veel beter en langer verliezen in ‘waarnemen'. In plaats van 'even kijken’. Het zelf vinden van de Orionnevel voelde echt als een vangst. Maar de clusters en dubbelster ook. 'Sterren hoppen’ op basis van een kaart gaan we vaker doen. Ik ben geen visser, maar het heeft er wel wat van weg.
Op zondag 25 september 2022 nam ik deel aan het Seeing Stars Leiden project, mede georganiseerd door Daan Rosegaarde. Om 22.00 uur gingen in een groot deel in en rond het centrum van Leiden de (stads-)verlichting uit tot 23.30. Ik bemande als onderdeel van dit project één van tien hotspots, waarbij ik samen met twee vrijwilligers twee van mijn telescopen bemande om mensen iets in de ruimte te laten zien. Ondanks het matige weer, waren er voldoende opklaringen om Jupiter en Saturnus te laten zien en af en toe wat sterren. Uiteindelijk was het een indrukwekkend evenement, want op gegeven moment stonden er tientallen, misschien wel honderd mensen in de rij om iets door mijn telescoop te zien. De sfeer was erg leuk, zelfs in de vrij matige omstandigheden. Als dit project ooit nog eens in Leiden wordt herhaald, doe ik graag weer mee. Hieronder een impressie van de drukte.
Op woensdag 21 september 2022 reisde ik naar Castricum om met een groep van 19 mensen twee sessies op locatie te doen. Het was de enige heldere avond van de week en de locatie was vrij donker en intiem. Ik had een leuke avond. Hier wat enkelen achteraf naar me stuurden:
Renske: Sterrenkijken met Victor was een geweldige belevenis, magisch en onwerkelijk om Saturnus zo goed te kunnen zien, ook heel interessant wat hij ons vertelde, ik heb er veel van opgestoken! Erg leuk als teamactiviteit.
Michaël: Door Victors enthousiaste uitleg kwam de sterrenhemel tot leven. Het was indrukwekkend om de planeten die met het blote oog alleen een stipje zijn, zo duidelijk te kunnen zien. Het gevoel van schaalgrootte werd hiermee levensecht.
Fien: Wat een bijzondere ervaring! Victor is heel enthousiast en het moment dat je voor het eerst door een telescoop ziet vergeet je nooit meer.
Mick: Ik vond het sterrenkijken heel bijzonder, het maakte veel meer indruk op me dan ik had verwacht. Victor was enthousiast en inspirerend, en kon goed vertellen. Absoluut een aanrader!
Erg mooie complimenten en precies waar ik het voor doe. Hieronder nog een sfeerplaatje van de avond.
Op zaterdag 13 augustus 2022 ging ik bij Martine en Jorn langs in Nijmegen voor een sessie onder de sterren; een vroege start van het seizeon. Hier is wat ze er zelf over zeiden:
Als verrassing voor de 30e verjaardag van Jorn is Victor bij ons langs geweest op locatie om sterren te kijken. Wat hebben we veel gezien, dubbele sterren, sterrenclusters, Jupiter, Saturnus en de maan van dichtbij. Victor is heel kundig, heeft veel kennis en weet dit op een leuke en toegankelijke manier over te brengen. Hij heeft ons dan ook erg geënthousiasmeerd over het sterren kijken. Het was een hele leuke en bijzondere ervaring.
Een erg leuke avond. Martine en Jorn waren deelnemer 98 en 99 van Sterren Kijken In De Stad!
Op vrijdag 13 mei 2022 ging ik bij Kees langs in Hilvarenbeek. Hij had met mijn advies een telescoop met montering en oculairs aangeschaft en wilde deze graag met mij in elkaar zetten. Dus dat hebben we gedaan. Daarna heb ik het gebruik van de telescoop en montering en de verschillende accessoires. Daarna zijn we naar buiten gegaan en hebben we de Maan bekeken, de dubbelster Albireo en heb ik zelfs M5 en M13 nog even laten zien.
Zelf zei Kees: ik vond het een leerzame en gemoedelijke introductie in het gebruik van mijn telescoop. In mijn eigen huiskamer en achtertuin, wel zo bijzonder.
Hij had de smaak zeker te pakken, want hij zette meteen zijn wekker om nog wat van de Maansverduistering mee te krijgen. Hieronder Kees bij zijn nieuwe aanwinst. Hij was de 95e deelnemer aan SKIDS.
Op 24 maart 2022 ging ik bij Jette en Ron langs in Groenekan. Helemaal achterop het veld zetten we de grote Dobson neer en de ED100. Na een introductie over de werking van telescopen en hoe verschillende objecten te vinden met een sterrenkaart, gingen we naar de kijkers. Helaas bleken toen twee collimatieschroeven van de Dobson losgetrild op het hobbelige paadje. Daarom konden we deze telscoop niet gebruiken. Gelukkig liet de ED100 genoeg prachtige objecten zien. Uiteindelijk is het Jette en Ron zelf gelukt de zoeker af te stellen en de Pleiaden, de Orionnevel en de dubbelster Castor te vinden. Ze waren erg enthousiast over wat ze zagen. We sloten de avond nog af met een bezoekje aan de Dubbele Cluster tussen Perseus en Cassiopeia. Gelukkig vonden Jette en Ron later nog een van de afstelschroeven van de Dobson die ik tot mijn schrik terug in Leiden niet meer vond!
Op 22 september 2021 ging ik bij John langs in Ede. In zijn achtertuin had hij zijn recent gekocht 6" SCT op goto montering staan. We zijn door de procedures van de montering gelopen en ik heb verschillende aspecten van het gebruik van oculairs uitgelegd. Daarna hebben we verschillende objecten opgezicht, waaronder enkele dubbelsterren (Alcor, Polaris, de Dubbele-Dubbele in Lyra), enkele nevels (Halternevel, Ringnevel) en sterrenhopen (Dubbele Cluster en M13). Het was duidelijk dat zijn kijker nog wat collimatie vereist en na ruim 2 uur besloeg de correctorplaat, dus een dauwkap en/of dauwlint hoorde ook bij het advies. John gaf aan zich erg te verbazen over de sterrenclusters en was blij daar nu vaker naar te kunnen gaan kijken!
Op 11 mei ging ik bij JaapJan, Ink Berber, Aram, Nina Sophie en Maarten langs in Zwolle. Aan de rand van een park, vlakbij de IJssel, stelde ik twee telescopen op en gingen we aan de slag. Het was aan het begin nog wat bewolkt, maar gelukkig was er aardig wat uitleg en oefning nodig om de telescopen te begrijpen, te balanceren en de zoeker af te stellen. Maar toen dat eenmaal was gelukt, was de maan een mooi onderwerp om eens uitvoerig met verschillende vergrotingen naar te kijken.
Na een goed uur trokken de wolken weg en werd het mooi helder. Ondanks dat we aan de zuidrand van Zwolle waren, was het toch een flink stuk donkerder dan in mijn tuintje in Leidsche Rijn. Na de maan hebben we de dubbelster Cor Caroli bekeken, de bolhop M3 (deze is een uitdagend object om te vinden) en uiteindelijk hebben we M81 en M82 bekeken, waarbij we M82 van veel dichterbij zijn gaan bekijken. Bij hoge vergroting zagen we zelfs net de stofband in dit sterrenstelsel. Een erg leuke avond!
Hiermee ben ik de 40 deelnemers van Sterren kijken in de stad gepasseerd!
Op 20 april wilden Henk, Elske, Brian en Sander graag sterren kijken in Harderwijk. Het waren warme en heldere dagen geweest en de avond bleef nog lang comfortabel. De 102mm refractor en de Maksutov opgesteld (de laatste met de hoop om de maan nog even te zien tegen het einde van de sessie). Een uitgebreide introductie binnen met veel vragen en daarna buiten aan de slag. Twee teams (jong vs. oud) probeerden het balanceren van de kijker en het uitlijnen van de zoeker onder de knie te krijgen.
Toen dat allemaal was gelukt, zijn we meteen aan de slag gegaan met Castor splitsen (dat lukte met de 102mm bij 100X) en daarna hebben we Praesepe (M44) bekeken, zowel in de refractor als de Maksutov. Dat is een mooi gezicht en interessant is dat ook in de zoeker deze sterrenhoop opvalt. Bij hoge vergrotingen in de Maksutov blijker er nog veel meer zwakke sterretjes zich in het zwart achter de heldere sterretjes te verstoppen. Toen de maan rond kwart over 11 boven de schutting uitpiepte, heb ik de Maksutov iets dichter naar het huis gezet en hebben we de maan in meer detail bekeken. Erg indrukwekkend was het allemaal.
Met vier blije mensen nog even naspreken bij een kop thee en daarna tevreden naar huis. Laat, maar voldaan!
In April 2019 kwam ik langs bij de familie Aelbers in Beusichem. Daar werd ik getrakteerd op heerlijke koeken, mmm! Na een korte introductie gingen we snel met de kijkers aan de slag. Leuk was dat ook met het technische deel, om met de kijkers om te gaan, heel enthousiast werd aangevangen. Nadat alles was afgesteld, hebben we de dubbelster Mizar, met Alcor, in Grote Beer bekeken, hebben we M66 gezien (een sterrenstelsel in Leeuw, 30 miljoen lichtjaar hier vandaan!) en eindigden we met de dubbele cluster, tussen Perseus en Cassiopeia. We hebben ook nog even de kijker van de familie getest, een 60mm/800mm refractor. Die werkte gelukkig, maar het 4mm oculairtje kon meteen de vuilnisbak in.
Na afloop kreeg ik zelfs een bloemetje. Nou ja, eigenlijk voor mijn vrouw, omdat ze mij een avond mochten lenen. Heel lief!
Op 22 maart 2019 ging ik sterren kijken op locatie in Lunteren bij Erna, Rob, Niek en Jesper. Het werd een intensieve avond, na een introductie met warme koffie en een stuk appeltaart. Erna en Jesper vormden team a en Rob en Niek team b. Ze gingen voortvarend aan de slag met het balanceren van de kijker en het uitlijnen van de zoeker. Daarna werd de Orionnevel aangedaan, de Pleiaden, werd Castor gesplitst en M35 in Tweelingen gevonden (chapeau!). Rond 22.00 kwam de maan op en werd door de bomen heen gekeken. De kraters maakten diepe indruk, net als de rest van de avond! Erg leuk. Na een half uur opruimen nog even napraten met een kopje thee. Iedereen was erg enthousiast en dat is erg leuk om mee te krijgen.
Hieronder nog de mensen in actie met de maan!
Op 20 januari 2019 (de avond voor de maansverduistering) gingen Dorien, Wouter, Angela en Henk Sterren met mij kijken op lokatie (in hun achtertuin). Een plotselinge wolkenband leek roet in het eten te gooien, maar gelukkig prikte de volle maan daar prima doorheen. De maan bleek ook een geweldig object om het sterrenkijken eens goed te oefenen. Na drie kwartier loste de bewolking gelukkig op en konden we ook de Pleiaden en de Orionnevel bewonderen en gingen we nog even de sterrenbeelden langs, voordat de tenen te koud werden en we naar binnen gingen voor een kop thee en koffie met een koek.
Een mooie uitspraak van Wouter was "hoeveel meer er al te zien is met een verrekijker" en toen waren we nog niet eens met de telescopen begonnen! Al met al een erge leuke eerste keer van Sterren kijken op lokatie.
Leuk extraatje was dat fotograaf Jörgen Caris aanwezig was om voor Trouw enkele foto's te maken. Hieronder een "statieportret". De foto laat mooi zien dat het een leuke avond was, maar dat het uiteindelijk echt koukleumen geblazen was!
Sterren kijken in de stad
Op een uitzonderlijk heldere dinsdagavond werden wij gastvrij ontvangen door Victor Land in zijn woning in Leiden. Met thee, sap en een koekje werden wij, meegenomen in de wereld van het heelal, kijkers en sterren. Victor legde alles geduldig en vol passie uit. Het was een fijne opbouw en we kregen begrijpelijke oefeningen om ons te leren te oriënteren op de maan, Orionnevel, poolster, Pleiaden, dubbelsterren en de leeftijd van een ster aan de hand van kleuren. Enthousiast reden we weer naar huis. De volgende avond hebben we meteen onze sterrenkijker op de hemel gericht om onze moeder (die niet mee kon die avond) alles uit te leggen. De sterrenkijker nemen we zeker mee met de zomervakantie!
Wat een geweldige avond. We maakten vooraf kennis met het sterrenstelsel middels een sterrenkaart. Wat was er op dit tijdstip deze maand te zien aan de sterrenhemel? We mochten gebruik maken van verschillende kijkers en telescopen en deze zelf leren instellen. Vooral de maan heeft grote indruk op ons gemaakt. Door de telescoop is goed te zien hoe snel de aarde draait. Steeds 'liep' de maan uit beeld en moesten we de telescoop bijstellen. Bizar! We hebben verschillende vergrotingen geprobeerd. Hierdoor zagen we steeds meer wat met het blote oog niet te zien is. Het was een koude maar heldere avond. We konden zelfs kleuren in en rond sterren onderscheiden. Victor heeft enorm veel kennis en zijn enthousiasme is erg aanstekelijk. De tijd vloog voorbij. Hij weet waar hij het over heeft en geeft ook passende adviezen mocht je met deze hobby verder willen. Op de terugweg in de auto meteen een sterrenkaart besteld. Wij vonden het een super ervaring! Nogmaals dank Victor.
Op 5 januari 2021 gaf ik Suki via de Skype advies bij het kiezen van een eerste telescoop. Hij wilde met zijn vriendin graag meer van de zonnestelselobjecten zien, meest vanuit de stedelijke omgeving, maar ook af en toe op pad met de auto. Het hoefde allemaal niet elektronisch, maar liefst wel met de mogelijkheid planeten goed met de hand te volgen. Uiteindelijk kwamen we op een wat langere lenzenkijker uit op een mechanisch equatoriaal statief. Ik ben erg benieuwd wat hun ervaringen zijn, maar met hun enthousiasme heb ik er veel vertrouwen in!
Op 3 januari 2021 gaf ik Dennis en Marie-Louise via de Skype een informatiesessie om ze te helpen bij het kiezen van een eerste telescoop. Ze wilden graag meer van de zonnestelselobjecten zien, maar waren ook erg geïnteresseerd in de technische kant van het kijken. Een telescoop die mee kan op reis door Europa in de camper met GoTo systeem, zodat ze niet alles zelf op hoeven te zoeken. Uiteindelijk is er een rijtje adviezen uitgekomen op basis van het opgegeven budget. De eerste keuze is een 127/1500 Maksutov op een AZ-GTI montering. Ik hoop dat de keuze ze bevalt.
Op 2 november 2020 kwam Dobias langs voor een sessie sterren kijken. Na een uitleg binnen met een kop koffie, gingen we buiten met de ED80 aan de slag. Dobias had zelfs zijn LX65 6" Maksutov mee, dus daar heb ik nog wat uitleg bij gegeven. Dobias kon o.a. op Mars mooi de beelden vergelijken. Vooral het verschil in kleur viel hem op.
In zijn eigen woorden, ervoer hij de sessie zo: "Na een aantal verplaatste afspraken ivm het weer was het dan zover. Wij hadden om half negen afgesproken in Utrecht. Na een gezellige kennismaking onder het genot van een kop koffie legde Victor de theorie van verschillende telescopen uit. Als een beginner in deze hobby is het erg prettig om de theorie te begrijpen. Daarna gingen we naar buiten voor het ‘echte’ werk. Hier mocht ik zelf de telescoop goed in balans zetten en zorgen dat de zoeker goed is afgesteld. Na een aantal tips ging dit goed. Het eerste object wat we gingen bekijken was de maan. Deze hadden we redelijk snel gevonden en de maan is echt indrukwekkend om naar te kijken met al zijn kraters. We hebben de maan ook door verschillende oculairs bekeken om goed het verschil te zien. Van de maan gingen we een stukje verder de ruimte in op zoek naar Mars. Aan de hemel was Mars goed te zien met zijn opvallend oranje kleur. In de telescoop konden we goed de donkere vlekken op Mars zien. Na wat geduld en langer waarnemen van Mars zagen we zelfs het poolkapje. Als laatste en ultieme test gingen we zelfs op zoek naar een ander sterrenstelsel de Andromedanevel. Dit sterrenstelsel staat op 2.5 miljoen lichtjaar afstand van de aarde. Ongelooflijk hoe ver je dan terug in de tijd kijkt. Na dit object een tijd geobserveerd te hebben was het tijd om af te ronden. Binnen gingen we nog eens rustig over alle zaken heen en kon ik alle vragen stellen.
Voor mij was dit een ultieme start in een nieuwe hobby. In een paar uur word je direct meegenomen. Victor heeft enorm veel kennis en kan enthousiast vertellen. Hij heeft een enorme passie voor deze hobby maar ook het verspreiden van de kennis. Ik kan het echt iedereen aanraden."
Op 22 oktober 2020 kwamen Mike en Bram langs om een sessie sterren kijken te doen. Het was helder, maar bijzonder vochtig en dat maakte de avond uitdagend. In hun eigen woorden:
"Na een uitleg over de verschillende onderdelen van een telescoopopstelling en hoe we daarmee om moeten gaan en een uitleg over het gebruik van een sterrenkaart en Stellarium op de PC, gingen we naar buiten. We wilden deze avond in ieder geval Mars en de Andromedanevel bekijken en als derde object hadden we M15 (de Pegasuscluster) bedacht. Het was zo ver; we gingen de tuin in en werden meteen aan het werk gezet met de grote lenzenkijker. We moesten alles balanceren over 2 assen en met aanwijzingen van Victor lukte dat uiteindelijk. Met Mars hebben we de zoeker afgesteld en daarna hebben we de rode planeet in meer detail bekeken. Ondanks dat door de vochtige herfstlucht oculairen snel besloegen, was de pret er niet minder om. Uiteindelijk hebben we ook de Andromedanevel bekeken en hebben we de Pleiaden gezien. Met mijn eigen verrekijker liet Victor me de melkweg in Zwaan en Cassiopeia zien. Ik heb vaker door mijn verrekijker gekeken, maar nog niet eerder een plek ontdekt waar zo ongelovelijk veel sterren stonden. Het leek wel alsof de kosmos ontplofte, BIZAR gewoon. Victor was zeer vriendelijk, enthousiast en geduldig en ik garandeer niet dat het bij 1 bezoekje blijft!"
Erg leuk om te horen natuurlijk. Hieronder een foto van de heren in actie. Door de mondkapjes besloeg alles razendsnel. Bij uitleg en binnen droegen we alles keurig, maar als de heren zelf keken, was het uitademen door de neus in plaats van langs de rand van het mondkapje bijna noodzakelijk. Maar laat hierdoor niet het verkeerde beeld ontstaan; alleen als mensen een mondkapje dragen en met maximaal twee personen is het mogelijk een sessie bij mij te doen. Gezondheid gaat voor alles!
Op 16 oktober 2020 kwam Gertjan langs om wat meer over telescopen en statieven te leren en hoe deze te gebruiken. Hij had ook zijn eigen telescoop mee (een 130mm newton op een equatoriale montering) en die zijn we samen eens langsgelopen.
Hopelijk is het snel helder en kan hij voor een echte kijksessie langskomen!
Op 22 september 2020 kwamen Jonnet en Nico op de laatste heldere avond van een mooie nazomerweek langs. In hun eigen woorden:
"Wat een leuke avond hadden we bij Victor! Na een korte instructie binnen over het gebruik van de telescoop, hebben we 2 uur lang buiten genoten van de sterrenhemel. Met duidelijke en geduldige aanwijzingen van Victor bedienden we zelf de telescoop die klaar stond. We zagen Saturnus met zijn ringen, Jupiter met manen en konden we zelfs de poolkap op Mars in beeld krijgen. Het bleek nog een hele kunst om in de wijde hemel naar de juiste plek te navigeren met de telescoop om ook nog een dubbelster in beeld te krijgen. Victor is een grondige kenner, die het enthousiast en helder over weet te brengen. Leerzaam en erg inspirerend. Smaakt naar meer!"
Op 18 september 2020 trapte Patrick het seizoen 2020/2021 af. Al bekend met het waarnemen met een Dobson, was hij vooral benieuwd naar andere telescopen en naar hoe een equitoriale montering werkt. Hij was erg te spreken over het gebruik van de afstandsbediening! Jupiter en Saturnus uitvoerig bekeken en ook de Halternevel gezien, ook als was Patrick wel teleurgesteld dat je daarbij geen kleur kan zien.
Op 3 maart 2020 kwam Geoffry langs om meer te leren over sterrenkijken als hobby en om advies in te winnen over telescopen en de aanschaf daarvan. Soms is een heldere avond niet eens nodig om iemand verder te helpen!
4 februari 2020 kwamen Ilona en Maarten sterren kijken. Maarten had dit voor zijn verjaardag cadeau gekregen. Ze hadden al iets met de sterren, want blijkbaar was hun huwelijk in het verleden innig verbonden geweest aan het sterrenbeeld Orion. Na een uitleg over het gebruik van een kijker, zijn we naar buiten gegaan. Na een hele dag regen was het enorm vochtig, maar de luch was helder. We hebben de maan, de Pleiaden en de Orionnevel aandachtig bestudeerd. Na het harde werken verdienden ze hun certificaat volledig. We hebben zelfs nog enkele dubbelsterren erbij gepakt. Hieronder staan ze koud maar voldaan achter de 120/1000 refractor na net Alnitak gescheiden te hebben bij ongeveer 300X vergroten! Een erg leuke avond, zeker na zo lang zoveel bewolking!
3 februari 2020 kwamen Maaike en Ot langs voor advies. Ze hadden bij het opruimen van een school een prachtige oude Mizar 68/1000 refractor meegekregen op een mooie houten statief. Een echte jaren '70 kijker gemaakt door HINO in Japan. Helaas zaten er geen oculairen bij. Het betrof de oude 0.96 inch maat. Ik heb ze de werking van het statief en de telescoop uitgelegd en ze op weg geholpen een verloopstuk aan te schaffen voor modernere oculairen. Hopelijk komen ze binnenkort nog eens langs met hun kijker inclusief oculairen!
14 december 2019 kwamen Rolf, Marieke, Janneke en Floris langs om in een zeldzame opklaring tussen de regenfronten door naar de sterren te kijken. Na een korte uitleg binnen, gingen we buiten direct aan de slag in twee teams om de kijkers te balanceren, zoekers uit te lijnen en zelfstandig een object te vinden. Na het in beeld brengen van de Pleiaden waar alle vier geslaagd voor hun certificaat "Sterren kijken in de stad - Basis". Na de Pleiaden, Aldebaran (het boze oog van de Stier), de Orionnevel en de Maan gingen we koud maar voldaan weer naar binnen, waar het certificaat (onder de kerstboom) werd uitgereikt.
30 oktober 2019 kwam Wouter langs. Een tijdje geleden kreeg hij een telescoop met een indrukwekkende "bino-viewer" uit een verhuizing, maar wist eigenlijk niet goed hoe alles werkte. Ik heb hem de werking van het statief uitgelegd en de telescoop en we hebben buiten wat zaken geprobeerd. Het lukte uiteindelijk om de Pleiaden, de Andromedanevel en de Dubbele Cluster scherp in beeld te krijgen. Nu kan hij zelf thuis verder aan de slag om de sterrenhemel te ontdekken!
Op 20 september 2019 ging het najaarsseizoen van start met Roselinde Supheert en haar partner, dochter Charlotte en een vriendinnetje. Het was zo maar de eerste avond helder! Na koffie, koekje en uitleg gingen we buiten aan de slag. Omdat Saturnus net boven het dak van de buren te zien was, liet ik deze planeet eerst zien, voordat ze achter een dakkapel zou verdwijnen. Daarna ging het viertal voortvarend aan de slag. Na zo'n lange pauze was het voor mij ook wel weer even wennen, want niet alles ging meteen goed. Zo hadden we een kijker zover naar achter geschoven, dat een buisring tegen de zoekerschoen van de zoeker was gekomen. Daarom lukte het niet de zoeker uit te lijnen (stap 2 in het basisproces). Helaas kwam ik daar achteraf pas achter. Ik blijf ook leren!
Uiteindelijk zagen we nog M13 in Hercules en M57 in Lier. Behalve de sterren, kreeg ook Simba (een van onze katten) een hoop aandacht. Aan het eind van de avond kregen ze als eerste het heuse "Sterren Kijken: Basis" certificaat.
Op 27 juni 2019 kwam Susanty naar de sterren kijken. Ze had ook haar eigen kijker meegebracht, waar ik haar uitvoerig uitleg over heb gegeven. Ze heeft een oculair meegenomen om zelf eens mee aan de slag te gaan. In het najaar komt zeker een vervolg!
Op 18 maart 2019 kwamen broer en zus Dusjko en Malinka langs om zelf sterren te kijken. Malinka had het als verjaardagskado aan Dusjko gegeven. Na een kop koffie en een introductie tot wat een telescoop is, hoe je daarmee omgaat en hoe je een vantevoren objecten uitzoekt om naar te kijken, gingen we met de Newton en de Maksutov aan de slag.
Na het balanceren en uitrichten van de zoeker op de Maan (daar kwamen de eerste enthousiaste opmerkingen al) bekeken we eerst de Pleiaden. Het duurde even voordat het beeld in de kijker (op z'n kop) werd herkend, maar daarna kwam de verwondering over hoeveel meer sterren er waren te zien. Vervolgens gingen we met steeds hogere vergroting naar Castor kijken, totdat we bij 250 keer in de Newton overduidelijk zagen dat de heldere ster uit twee sterren bestaat.
We eindigden met de maan. Eerst in de Newton een breed veld. Daarna had ik als verrassing de binoviewer op de Maksutov gezet, met twee nieuwe 15mm oculairen. We eindigden nog met de 1.6X Barlow erbij en zweefden zo 2000 km van het oppervlak van de maan. Volgens mij een absolute knaller om de avond mee af te sluiten. Ze waren erg blij dat ze langsgekomen waren!
Op 26 februari 2019 kwam de familie Lazaridis met een vriend langs om het sterrenkijken in Leidsche Rijn te ervaren. Het was een drukke boel met z'n 6-en, maar uiteindelijk geslaagd. We hebben de Orionnevel aangedaan, de Pleiaden en daarna heb ik laten zien dat sommige sterren misschien simpel lijken, maar dat als we maar hard genoeg ons best doen, ze vaak met meerdere vrienden blijken te zijn. Zo hebben we Castor in Tweelingen gesplitst. De felle ster blijkt bij 100X vergroting uit twee felle sterren te bestaan en iets verderop staat nog een zwakke buurman. Dit zijn interessante sterren, want die voelen elkaar in de ruimte ook echt en draaien door de zwaartekracht een complexe dans met elkaar.
Wat vooral ook bij is gebleven, is hoeveel sterren je ineens meer ziet als je met een verrekijker of telescoop kijkt en ook hoe snel een ster eigenlijk uit beeld draait als je niet volgt.
Op 15 februari 2019 kwam de familie Vleerlaag bij Sterren kijken in de stad langs. Opa, de ouders en twee kinderen lieten zich nog eens voorlichten over de sterren, want de kinderen waren al bij de JWG geweest. Kevin had zijn kijker mee, want het lukte toch niet zo goed om hiermee om te gaan. Buiten bleek Kevin erg veel lol te hebben met de grote verrekijker. Daarvoor heb ik hem wel even comfortabel geïnstalleerd, zoals op de foto te zien. De mensen gingen moe maar voldaan weer naar huis, zeker nog enthousiaster geworden om dieper in de sterren te duiken.
Op 14 februari 2019 kwamen Chiat, Geert Jan en Willem langs om Sterren kijken in de stad te ervaren. Het was een avond vol gedachtewisselingen over de geboorte van sterren en de dood van sterren, planeten en de vorming van de maan. De maan zelf was een prachtig object die avond en is uitgebreid geobserveerd, net als de Orion en nevel, de Pleiaden en de grote beer. Ook het verhaal van Cassiopeia, Perseus en Andromeda passeerde de revue. Een geslaagde avond!
Op 9 januari 2019 waren Gart en Jost de eerste officiële gasten bij Sterren kijken in de stad om zelf met sterrenkijken aan de slag te gaan. Daarnaast wilden ze meer informatie over telescopen en de aanschaf daarvan.
Na een kop thee en warme chocolademelk met een stuk appelkruimelvlaai, kwam de introductie over verschillende soorten statieven, kijkers en oculairen. De vragen kwamen al snel los. We besloten dat een poging de Pleiaden verder te bestuderen, gevolgd door de Orionnevel een mooi resultaat zou zijn voor het observeren die avond.
Buitengekomen, bleek de hoge bewolking (de befaamde witte melk) echter hardnekkig. Gelukkig moesten de kijkers nog gebalanceerd en de zoekers uitgelijnd. Dat kostte toch nog zoveel tijd (:-D) dat de bewolking langzaam aan verdween. Vanaf een uur of half tien konden ze dan eindelijk de gekozen objecten beter en beter bekijken - met verrekijkers en telescopen. Naast de Pleiaden en de Orionnevel, zijn we ook nog even bij Sigma Orionis langsgegaan, zodat ze in één sessie een sterrenhoop, nevel en dubbelstersysteem te zien kregen.
Beide broers waren enthousiast en wellicht dat er nog een vervolg in zit om de planeten eens wat beter te bekijken. Maar dan zullen we nog wel even moeten wachten!
Astrofotografie in de stad
Op 16 december 2022 kwamen Christian en Emiel de instroductie astrofotografiecursus afmaken. Na zelf de telescoop met camera op de montering te installeren, gingen ze aan de slag om de Pleiaden vast te leggen. Met enige extra uitleg geholpen door Nina om de pooluitlijning te doen en direct naar de Pleiaden te navigeren, kregen ze de opdracht de focus te regelen en werden de lights, darks en bias frames vastgelegd.
De mannen aan het werk in de kou.
Uiteindelijk schoten ze ruim een uur op de Pleaiden en is het resultaat helemaal niet mis!
Op 19 augustus 2022 kwam Christian, samen met Emiel, de eerste sessie van de instroductie astrofotografiecursus doen. Een avond met veel informatie en voorbeelden van foto's en materiaal. Ze zijn erg enthousiast om de tweede sessie te gaan doen en zelf een foto te maken.
Wat extra leuk is: Christian was deelnemer 100 aan Sterren Kijken In De Stad. Als bedankje, mag hij kiezen om óf met 2 personen de geavanceerde astrofotografiecursus te doen, óf met 4 personen bij mij te komen kijken.
Op 4 februari 2022 kwamen Roel en Andres hun introductie over astrofotografie afmaken. Het was een matige avond, met een sterke noordwestelijke stroming. We moesten het met wat gaatjes tussen de wolken doen, maar helaas bood deze winter weinig betere avonden. Uiteindelijk lukte het de setup neer te zetten, balanceren en uit te lijnen en hebben we snel wat foto's van Orion gemaakt. Prima gedaan onder lastige omstandigheden!
Roel stuurde mij deze foto, wat een mooi zicht geeft op de kijker en Orion.
Op 3 oktober 2021 kwamen Roel en Andres langs om een introductie over astrofotografie te krijgen. Zij hebben zelf een Dobson telescoop gebouwd en fotograferen daar al op eenvoudige wijze de maan en planeten mee. Nu wilden ze wel eens meer weten over het fotograferen van objecten verder in de ruimte. Hopelijk kunnen we in november samen aan de slag om de Andromedanevel vast te leggen!
Op 11 september 2021 kwam Ivy langs om een introductie over astrofotografie te krijgen.
>> Zij was de 80e deelnemer aan Sterren Kijken In De Stad!<<
Ze gaat dit najaar naar Nepal en wil heel graag de Melkweg fotograferen. We zijn door de basistheorie gegaan en ik heb aan de hand van verschillende spullen uitgelegd hoe astrofotografie in zijn werk gaat. Nu is het wachten op een heldere avond om het in de praktijk te brengen. Helaas lijkt het weer de komende tijd niet mee te werken en de vakantie komt snel dichterbij!
Op vrijdag 13 november 2020 kwam Wilco helemaal uit Emmen gereden voor een eerste introductie over astrofotografie. Wilco had in het verleden met film sterrenbeelden geschoten en had zelfs wat dia's mee. Heel leuk om te zien. Digitale fotografie gaat heel wat veranderen, met het stapelen van foto's; dat is duidelijk.
Hopelijk binnenkort echt buiten aan de slag, ik kijk ernaar uit!
Op 19 januari rondden Paula en Marinus hun module Astrofotografie - Basis af en gingen in de tuin aan de slag om de Andromedanevel vast te leggen. Het was laat in het jaar voor dit object, maar dit was hun grote wens. Uiteindelijk lukte het om de kijker te balanceren, de zoeker af te stellen, de optische trein op te bouwen en het object te vinden en te framen.
Paula en Marinus waren erg blij met hun certificaat. Gefeliciteerd!
Daaronder nog het resultaat; uiteindelijk in grijstinten een mooie prent!
Op 15 januari 2020 rondde Theo als eerste bij Sterren Kijken In De Stad een module Astrofotografie gevorderd af. Hij leerde in drie avonden alles van de montering neerzetten, met drift-alignment uitlijnen, de telescoop, volgkijker, volgcamera en grote camera installeren, alle apparatuur balanceren, multi-star alignment van zijn montering uit te voeren en met Stellarium de telescoop aansturen. Zelfs het guiden en een workflow instellen met APT ging na stug volhouden helemaal goed. Uiteindelijk legde hij nog enkele lights, darks, bias en flat frames vast van de Orionnevel met zijn eigen apparatuur. Hieronder een foto van Theo in aktie op de laatste avond en daarnaast het eindresultaat. De conclusie is dat astrofotografie best het hard werken is, er nog veel valt te leren, maar dat hij heel blij is met de stappen die we hebben gezet en nu echt verder kan met astrofotografie!
29 oktober 2019 was Gerard opnieuw van de partij, maar nu om de Andromedanevel vast te leggen. Een object zo groot als 6X de volle maan, maar makkelijk is anders! Hieronder het resultaat van een avond zwoegen. In totaal 50 minuten aan licht vastgelegd, samen met darks, bias en flat frames.
Persoonlijk heel blij mee!
Op 3 februari was het voor het eerst in 2 weken weer een keer echt een paar uur helder. Dat gaf voor de eerste keer de mogelijkheid de montering met drift-alignment precies af te stellen om de aardrotatie te compenseren. Dat werkte heel goed; foto's van meer dan een minuut integratietijd behoorde tot de mogelijkheden.
Gerard kwam terug voor een tweede sessie om eindelijk de Orion nevel eens vast te leggen. Ik denk dat het een goede les in geduld was. Behalve de spannende foto's, moeten namelijk ook darks geschoten worden en bias frames. En omdat het statief zo staat afgesteld, moet iedere beweging uiterst voorzichtig gedaan worden, want de minste beweging van het statief betekent einde lange integratietijden.
Na de sessie van Gerard wisselden we van camera, zodat ik zelf ook nog wat tijd aan de nevel kon toevoegen. Het resultaat staat in de foto-gallerij.
Hieronder zie je een foto van het werken aan de opstelling nadat de montering was afgesteld. Uiterst voorzichtig dus!
Met enige hulp om de foto's op de juiste manier gecombineerd te krijgen, heeft Gerard uiteindelijk het resultaat hieronder gemaakt. Het was een grote wens van hem de Orionnevel een keer vast te leggen en hij is erg blij met het resultaat.
Waar 's ochtends de regen nog uit de hemel viel, was er 17 december 2018 een korte periode van vrij helder weer. Gerard kwam daarom zijn astrofotografie sessie afmaken. Het is hem gelukt om wat leuke maanfoto's te maken en een klein half uur licht te verzamelen van de Pleiaden. Hij gaat er zelf mee aan de slag. Uiteindelijke resultaten komen snel hier online.
Hij was in ieder geval erg enthouasiast. Wellicht komt hij in Januari nog eens langs om de Orion nevel vast te leggen!
Hieronder een van zijn maanfoto's.
Op 10 December 2018 was Gerard de eerste die Sterren kijken in de stad kwam ervaren. Hij wilde graag iets met astrofotografie doen. Gerard wist al veel van fotografie, dus konden we vrij snel de diepte in.
Ondanks dat het regende op het moment dat we naar buiten wilden gaan, vond hij het al erg leuk. Vooral om de kijkers te leren gebruiken. Bovendien was de koffie en de koek lekker!
Gerard houdt een uur fotografie tegoed.
